Avropa ilə Asiyanın qovşağında yerləşən Azərbaycan müxtəlif sahələrdə, o cümlədən təhsildə mühüm irəliləyişlər əldə edib.
Tehsil.biz xəbər verir ki, bu tərəqqiyə baxmayaraq, Azərbaycan təhsil sistemində hələ də onun tam potensialına mane olan bəzi çatışmazlıqlar var.
Bu yazıda biz bu kritik boşluqları araşdıracaq və perspektivli təhsil islahatları üçün diqqət tələb edən sahələri vurğulayacağıq.
1. Təhsilin qeyri-bərabər keyfiyyəti: Bəzi şəhər məktəblərində müasir şərait və müvafiq tədris resursları olsa da, kənd və kənar məktəblər maliyyə və dəstək çatışmazlığından əziyyət çəkir. Bu qeyri-bərabərlik az inkişaf etmiş regionlarda yaşayan tələbələr üçün qeyri-bərabər öyrənmə imkanlarına səbəb olur.
2. Köhnəlmiş kurikulum: Azərbaycan kurikulumu dəyişən əmək bazarının ehtiyaclarına və texnoloji irəliləyişlərə uyğunlaşdırmaq üçün əsaslı şəkildə dəyişdirilməlidir. Müasir dünyaya daha uyğun olan kurikulum tələbələri sabahın çağırışları ilə üzləşməyə hazırlayan praktiki öyrənmə, yaradıcılıq və ötürülə bilən bacarıqları təşviq edəcək.
3. Qeyri-kafi müəllim hazırlığı: Yaxşı hazırlanmış müəllim güclü təhsil sisteminin mərkəzində dayanır. Bununla belə, Azərbaycanda mövcud müəllim hazırlığı sistemi praktika və pedaqoji yenilənmənin olmamasına görə tez-tez tənqid olunur. Müəllimlərin pedaqoji bacarıqlarını təkmilləşdirmək üçün ixtisasartırma və peşəkar inkişaf proqramları təşviq edilməlidir.
4. Şagirdlərin ənənəvi qiymətləndirilməsi: Əsasən standartlaşdırılmış imtahanlara əsaslanan qiymətləndirmə sistemi dərin anlama və tənqidi düşünməyə deyil, yadda saxlamağa önəm verir. Davamlı qiymətləndirmə və səriştə əsaslı qiymətləndirmə kimi metodlar da daxil olmaqla daha müxtəlif qiymətləndirmə tələbələrin tərəqqi və bacarıqlarının həqiqətən ölçülməsində faydalı olardı.
5. Karyera rəhbərliyinin olmaması: Bir çox tələbələr karyera seçimi və ali təhsil seçimləri ilə bağlı kifayət qədər təlimat olmadan məktəbi tərk edirlər. Orta təhsil səviyyəsindən karyera yönümlü proqramların tətbiqi tələbələrə akademik və peşəkar gələcəkləri ilə bağlı əsaslandırılmış qərarlar qəbul etməyə kömək edərdi.
6. Qeyri-kafi maliyyə: Hökumət təhsil sektoruna investisiyalar qoysa da, hələ də maliyyə problemləri var. Təhsilə qoyulan sərmayənin artırılması məktəb infrastrukturunu yaxşılaşdıracaq, müasir tədris resurslarını təmin edəcək və davamlı müəllim hazırlığını dəstəkləyəcək.
7. İnklüzivliyin və müxtəlifliyin olmaması: Etnik azlıqlardan olan tələbələr, imkansız ailələr və xüsusi ehtiyacları olan tələbələr özlərini təhsil sistemindən kənarda hiss edə bilərlər. Mənşəyindən asılı olmayaraq, bütün öyrənənləri qarşılamaq və dəstəkləmək üçün inklüziv siyasətlər hamı üçün bərabər və keyfiyyətli təhsilin təmin edilməsi üçün açardır.
Yekun olaraq qeyd edək ki, Azərbaycan təhsil sistemi əhəmiyyətli irəliləyişlər əldə edib, lakin bütün təhsil alanlara ədalətli, müvafiq və keyfiyyətli təhsil vermək üçün hələ də bəzi çatışmazlıqları aradan qaldırmalıdır. Tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, müəllim hazırlığı, müasir dünya reallıqlarına inteqrasiya və uyğunlaşma məqsədi daşıyan məqsədyönlü təhsil islahatı gələcək nəslin 21-ci əsrin çağırışlarına cavab verməsi üçün vacibdir.
