Təhsil eksperti Kamran Əsədov vurğulayır ki, hər il Azərbaycanda yol-nəqliyyat hadisələri nəticəsində bir çox şagird həyatını itirir. Statistika göstərir ki, 2023-cü ildə ölkədə 190-dan çox azyaşlı yol qəzalarının qurbanı olub. Bu rəqəmlər həm vətəndaşlar, həm də dövlət qurumları üçün dərin narahatlıq doğurmalıdır. Xüsusilə məktəbə gedən və ya məktəbdən qayıdan zaman baş verən bu qəzalar, təhsil və təhlükəsizlik sistemində ciddi boşluqlar olduğunu göstərir.
Təhsil eksperti Kamran Əsədov qeyd edir ki, sonuncu faciədə bir Dövlət Yol Polisi əməkdaşının yüksək sürətlə hərəkət etməsi nəticəsində qəza vəziyyəti yaranıb və yol kənarında hərəkət edən dörd məktəbli həyatını itirib. "Bu, sadəcə bir statistika deyil, itirilmiş həyatlar, sarsılmış ailələr və cəmiyyət üçün bir çağırışdır. Qanunların tətbiqində şəffaflıq və məsuliyyət hissi artırılmasa, belə faciələrin qarşısını almaq mümkün olmayacaq," - deyə ekspert bildirir.
Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən, yol hərəkəti təhlükəsizliyinə dair ciddi qaydalar mövcuddur. Lakin bu qaydaların icrası hər zaman yetərli səviyyədə təmin edilmir. Kamran Əsədov sitat gətirir ki, "Yol hərəkəti haqqında" qanuna əsasən, sürət hədlərinin aşılması, piyadaların təhlükəsizliyinə diqqətsizlik halları cinayət məsuliyyəti ilə nəticələnə bilər. Lakin əgər bu qaydalar icra olunmazsa, qanunların mövcudluğu belə, heç bir əhəmiyyət daşımır.
Təhsil eksperti Kamran Əsədov qeyd edir ki, dünya təcrübəsi göstərir ki, uşaqların yol təhlükəsizliyini təmin etmək üçün xüsusi tədbirlər görülməlidir. Məsələn, İsveçdə “Vision Zero” strategiyası çərçivəsində məktəblərin yaxınlığında xüsusi təhlükəsizlik zonaları yaradılır və bu zonalarda sürət həddi ciddi şəkildə məhdudlaşdırılır. Bu yanaşma İsveçdə uşaq ölümlərinin minimuma enməsinə səbəb olub.
Kamran Əsədov bildirir ki, Azərbaycanda da oxşar sistemlər tətbiq olunmalıdır. Məktəblərin yerləşdiyi ərazilərdə sürət hədləri azaldılmalı, məktəblilərə yol keçmə qaydaları öyrədilməli və təhlükəsiz keçidlər inşa edilməlidir. Bundan əlavə, valideynlər və müəllimlər də şagirdlərə yol hərəkəti qaydalarını təbliğ etməlidirlər.
Ekspert həmçinin qeyd edir ki, məsuliyyət yalnız valideynlərin və müəllimlərin üzərinə düşməməlidir. "Dövlət orqanları bu istiqamətdə geniş maarifləndirici kampaniyalar təşkil etməli, sürücülər arasında məsuliyyət hissini artırmalıdırlar. Əks halda, hər il yol qəzalarında həyatını itirən şagirdlərin sayı daha da artacaq," - deyə Kamran Əsədov vurğulayır.
Nəticə olaraq, yol-nəqliyyat təhlükəsizliyinin təmin olunması təhsil sisteminin bir parçası kimi qəbul edilməlidir. Məktəblər, valideynlər və dövlət qurumları birgə əməkdaşlıq edərək uşaqlar üçün təhlükəsiz gələcək təmin etməlidirlər. Hər bir itirilmiş həyat cəmiyyətin gələcəyinə vurulan zərbədir və bu zərbəni azaltmaq üçün hər birimiz məsuliyyət daşıyırıq.
Bəhman Hüseynli
