Son illərdə təhsil sahəsində sürətlə inkişaf edən bir yanaşma olan STEAM (Elm, Texnologiya, Mühəndislik, İncəsənət və Riyaziyyat) təhsili, qloballaşan dünyada gənclərin gələcəyin bacarıqları ilə silahlanmasına yönəlmişdir. Bu yanaşma, təkcə elmi və texniki biliklərin inkişafına deyil, eyni zamanda yaradıcılıq, tənqidi düşünmə və problem həll etmə kimi mühüm bacarıqların inkişafına da töhfə verir.

1. STEAM Təhsili Nədir?

STEAM təhsili elmin, texnologiyanın, mühəndisliyin, incəsənətin və riyaziyyatın inteqrativ şəkildə tədrisini əhatə edir. Bu yanaşma, ənənəvi dərs proqramlarından fərqli olaraq, fənlərarası təlim və yaradıcılıqla təchiz olunmuş bir mühit yaratmağa çalışır. STEAM təhsilinin əsas məqsədi, tələbələrə müxtəlif sahələr arasında əlaqə qurmağı, innovativ düşüncəni və layihə əsaslı öyrənməni təşviq etməkdir.

2. Yaradıcılıq və STEAM Təhsili

STEAM təhsilində incəsənətin (A – Art) xüsusi rolu var, çünki o, elmi və texniki bilikləri insan yaradıcılığı ilə birləşdirir. Yaradıcılıq, təkcə sənət və dizayn sahələrində deyil, eyni zamanda problemlərin həlli və texnoloji innovasiyalarda da əsas amil olaraq qəbul edilir. STEAM yanaşmasında tələbələr real problemləri yaradıcı həllər vasitəsilə həll etməyi öyrənirlər. Bu isə onlara gələcəkdə fərqli sahələrdə qarşılaşacaqları çətinlikləri kreativ yollarla həll etmək bacarığı qazandırır.

3. Gələcəyin Bacarıqları

STEAM təhsili, gələcək əmək bazarında zəruri olacaq bacarıqları inkişaf etdirməyə yönəldilib. Dünya iqtisadiyyatının texnoloji tərəqqiyə əsaslandığı bir dövrdə, təhsilin yalnız akademik biliklərdən ibarət olması kifayət etmir. Gələcəyin işçiləri bu sahələrdə geniş biliklərə malik olmaqla yanaşı, aşağıdakı bacarıqlara da ehtiyac duyacaqlar:

• Problem Həll Etmə: STEAM təhsili tələbələrə real həyat problemləri üzərində işləməyi və onların həlli yollarını tapmağı öyrədir. Bu bacarıq hər hansı sahədə uğur üçün əsasdır.
• Tənqidi Düşünmə: Məlumatları təhlil etmək və məntiqi qərarlar qəbul etmək STEAM təhsilinin vacib elementidir. Bu bacarıq həm elmi kəşflərdə, həm də mühəndislikdə mühüm rol oynayır.
• Yaradıcılıq və İnnovasiya: STEAM təhsili tələbələri standart düşüncə çərçivəsindən kənara çıxaraq yeni və fərqli həllər tapmağa təşviq edir.
• Əməkdaşlıq: STEAM layihələri adətən komandada işləməyi tələb edir. Bu isə tələbələrə kollektiv iş bacarıqlarını inkişaf etdirməyə kömək edir.
• Texnoloji Savadlılıq: STEAM yanaşması tələbələrə texnologiyaların təməlini anlamaq və onlardan yaradıcılıqla istifadə etmək bacarığını verir.

4. STEAM Təhsilinin Cəmiyyətə Təsiri

STEAM təhsilinin cəmiyyət üçün faydaları genişdir. Bu yanaşma, iqtisadi inkişafı sürətləndirə, texnoloji innovasiyaları təşviq edə və cəmiyyətdə yaradıcılıq və elmi marağı artıraraq yeni kəşflərə yol aça bilər. STEAM təhsili həm də qızların və digər zəif təmsil olunan qrupların texniki sahələrə cəlb edilməsində mühüm rol oynaya bilər.

5. Nəticə

STEAM təhsili gələcək nəsillərin texnologiyaya əsaslanan dünyada uğur qazanması üçün vacib bir təhsil yanaşmasıdır. Bu yanaşma elmi və texniki biliklərin yaradıcılıqla birləşdirilməsini, tələbələrdə real problemləri həll etmə, tənqidi düşünmə və innovasiya bacarıqlarının formalaşdırılmasını dəstəkləyir. Gələcəyin bacarıqları məhz bu inteqrativ yanaşmaların tətbiqi nəticəsində inkişaf etdiriləcək və bu da cəmiyyətlərin dayanıqlı inkişafına töhfə verəcəkdir.

Bəhman Hüseynli