Azərbaycan təhsil sistemi son illərdə bir sıra irəliləyişlərə nail olsa da, strateji planlaşdırma sahəsindəki zəifliklər hələ də diqqət mərkəzində qalmaqdadır. Bu çatışmazlıqlar təhsilin keyfiyyətinin və effektivliyinin artmasında maneə yaradır, uzunmüddətli inkişaf hədəflərinə çatmağı çətinləşdirir.

Təhsildə strateji planlaşdırmanın əhəmiyyəti

Strateji planlaşdırma, bir ölkənin təhsil sistemində effektivlik və dayanıqlıq üçün əsas rol oynayır. Planlaşdırma vasitəsilə təhsil siyasətləri müəyyən edilir, prioritetlər təyin olunur və resurslar səmərəli şəkildə idarə edilir. Güclü strateji planlaşdırma, təhsil sisteminin cəmiyyətin və iş bazarının tələblərinə cavab verən, gələcək üçün rəqabətə davamlı mütəxəssislər hazırlayan bir sistem qurulmasına kömək edir.

Cari problemlər

Azərbaycan təhsil sistemində strateji planlaşdırma ilə bağlı əsas problemlər aşağıdakılardır:

• Uzunmüddətli hədəflərin və strategiyaların qeyri-müəyyənliyi: Bəzi hallarda təhsil strategiyaları bir neçə il üçün nəzərdə tutulur, lakin davamlılıq təmin olunmur.
• Məlumat bazasının zəifliyi: Strateji planlaşdırma üçün tələb olunan statistik məlumatlar və təhlillərin məhdud olması qərar qəbul etmə prosesini çətinləşdirir.
• İslahatların qeyri-davamlılığı: Planlaşdırılan islahatlar arasında əlaqənin olmaması və dəyişikliklərin tez-tez baş verməsi təhsil sistemində uyğunsuzluq yaradır.
• Mütəxəssislərin çatışmazlığı: Strateji planlaşdırma sahəsində təcrübəli kadrların azlığı planların həyata keçirilməsi və nəticələrin qiymətləndirilməsini məhdudlaşdırır.
• Maliyyə mənbələrinin qeyri-adekvat paylanması: Planların icrası üçün ayrılan maliyyə resurslarının səmərəli bölüşdürülməməsi bir çox təhsil proqramının uğursuzluqla nəticələnməsinə səbəb olur.

Təkliflər və həll yolları

Bu sahədəki problemlərin həllinə yönəlmiş bir neçə tövsiyəni təqdim edirəm:

• Uzunmüddətli strategiyaların hazırlanması və tətbiqi: Təhsil sisteminin uzunmüddətli inkişafı üçün ardıcıl strategiyalar hazırlanmalı və hər mərhələdəki nəticələr dəyərləndirilməlidir.
• Məlumatların toplanması və təhlili: Planlaşdırma üçün dəqiq və etibarlı statistik məlumatların toplanması və istifadəsi zəruridir.
• Müasir texnologiyaların tətbiqi: Strateji planlaşdırmanın təhlili və icrası üçün texnoloji vasitələrdən istifadə olunmalıdır.
• Mütəxəssis hazırlığı: Strateji planlaşdırma sahəsində ixtisaslı kadrların hazırlanması və bu sahədəki təlimlərin gücləndirilməsi vacibdir.
• Maliyyə planlaşdırmasının optimallaşdırılması: Resursların səmərəli paylanmasını təmin etmək üçün yeni maliyyə modelləri tətbiq edilməlidir.

Azərbaycan təhsil sistemində strateji planlaşdırmanın zəifliyi inkişafı ləngidən başlıca amillərdən biridir. Bu sahədəki çatışmazlıqlar aradan qaldırılarsa, təhsil sistemi daha effektiv və dayanıqlı bir şəkildə inkişaf edə bilər. Strateji planlaşdırmaya daha çox diqqət yetirmək, ölkənin təhsil sahəsindəki mövqeyini gücləndirəcək və gələcək nəsillərin daha parlaq gələcəyinə zəmin yaradacaqdır.

Bəhman Hüseyn