Müasir dünyada təhsil cəmiyyətlərin inkişafının əsas hərəkətverici qüvvəsidir. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, dünya təhsil sistemləri ilə əməkdaşlıq və müasir tədris metodlarının tətbiqi yalnız təhsilin keyfiyyətini artırmaqla qalmır, həm də ölkənin rəqabət qabiliyyətini gücləndirir. Bu gün Azərbaycan kimi inkişafda olan ölkələr üçün beynəlxalq təcrübədən yararlanmaq və qlobal təhsil platformalarına inteqrasiya etmək vacib hədəflərdən biridir.
Dünya təhsil sistemləri arasında əməkdaşlıq müxtəlif ölkələrin uğurlu yanaşmalarından faydalanmaq üçün imkan yaradır. Finlandiya, Sinqapur, Kanada kimi ölkələrin təhsil modelləri sübut edib ki, müasir yanaşmalar, tələbə mərkəzli tədris, innovativ texnologiyalar və fərdi inkişafın dəstəklənməsi keyfiyyətli təhsil üçün əsas şərtlərdir.
Azərbaycan bu təcrübədən bəhrələnərək təhsil sistemindəki bəzi problemləri həll edə bilər:
1. Kurikulumun Yenilənməsi:
Müasir dünya əmək bazarı yeni bacarıqlar tələb edir. Kritiki düşüncə, rəqəmsal savadlılıq, qlobal dünyagörüşü kimi bacarıqlar artıq təhsil proqramlarının əsas hissəsinə çevrilməlidir. Beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi bu sahədə düzgün istiqamətləri müəyyən etməyə kömək edir.
2. Müəllimlərin Peşəkar İnkişafı:
Müəllimlərin ixtisas artırma kurslarında beynəlxalq mütəxəssislərin iştirakı, xaricdə təcrübə proqramları və təlimlərin təşkil olunması onların peşəkarlıq səviyyəsini artırır.
3. Texnologiyanın Təhsilə İntegrasiyası:
Qlobal miqyasda süni intellekt, virtual reallıq, onlayn təhsil platformaları kimi yeniliklər geniş tətbiq olunur. Azərbaycanın təhsil sisteminə bu alətlərin inteqrasiyası şagirdlərin və tələbələrin qlobal standartlara uyğun bilik əldə etməsinə imkan yaradar.
Son illərdə Azərbaycanın beynəlxalq təhsil proqramlarına qoşulması, xaricdə təhsil üçün ayrılan dövlət proqramları və qlobal təşkilatlarla əməkdaşlıq təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsində mühüm rol oynayıb. Məsələn, Erasmus+, Bolonya prosesi, UNESCO-nun təhsil layihələri kimi proqramlar Azərbaycan gənclərinin dünya təhsil şəbəkəsinə inteqrasiyasını dəstəkləyir.
Eyni zamanda, yerli universitetlərin xarici universitetlərlə qoşma proqramlar təşkil etməsi və beynəlxalq müəllimlərin ölkəmizdə dərs deməsi təhsil sisteminə yeni nəfəs gətirib.
Dünya təhsil sistemləri ilə əməkdaşlıqda Azərbaycan üçün əsas prioritetlər bunlar olmalıdır:
• Beynəlxalq təhsil standartlarına uyğun yeni məktəb və universitet modellərinin yaradılması;
• Qlobal təhsil layihələrinə daha geniş şəkildə qoşulmaq;
• Yerli təhsilin rəqabətqabiliyyətliliyini artırmaq üçün beynəlxalq akkreditasiya və sertifikat proqramlarının tətbiqi.
Təhsil sahəsində qlobal əməkdaşlıq həm fərdlərin, həm də cəmiyyətin inkişafı üçün böyük imkanlar açır. Azərbaycanın dünya təhsil sistemləri ilə inteqrasiyası yalnız ölkə daxilində təhsilin keyfiyyətini artırmaqla məhdudlaşmır, eyni zamanda qlobal səhnədə rəqabət qabiliyyətli gənc nəsil yetişdirməyə kömək edir. Bu istiqamətdə atılacaq hər bir addım gələcəyimizin daha parlaq və güclü olmasına xidmət edəcək.
Bəhman Hüseyn