Dünənki müəllimlərlə bugünkü müəllimlər arasındakı fərqləri bir neçə aspektdə izah etmək olar:
Dünənki müəllimlərin tədris yanaşması daha çox intizam və ənənəvi metodlara əsaslanırdı. Onlar şagirdlərdən mütləq itaət və qaydalara riayət etməyi tələb edirdilər. O dövrdə təhsilin əsas məqsədi biliklərin əzbərlənməsi və şagirdlərin mövcud sistemi dəstəkləyəcək vətəndaşlar kimi formalaşdırılması idi. Müəllimlər ictimai nüfuz sahibiydilər və cəmiyyət tərəfindən böyük hörmətlə qəbul olunurdular.
Bugünkü müəllimlər daha çevik və tələbələrə mərkəzlənmiş yanaşmaya üstünlük verirlər. Onlar yeni texnologiyalardan istifadə edərək, şagirdlərə analitik düşünmə, problem həll etmə və komanda şəklində işləmə kimi bacarıqları öyrətməyə çalışırlar. Amma tədris prosesində bəzi çətinliklər var. Müasir müəllimlər bəzən ictimaiyyət tərəfindən əvvəlki qədər dəstəklənmir, onların nüfuzu aşağı düşmüş hesab olunur. Həmçinin müəllimlərin peşəkar inkişaf imkanları məhduddur, bu da təhsilin keyfiyyətinə təsir göstərir.
Azərbaycan təhsilində yaranan problemlərdən biri təhsilin keyfiyyətinin regional bərabərsizliklərə görə dəyişməsidir. Şəhər və kənd məktəbləri arasında ciddi fərqlər mövcuddur. Kənd məktəblərində tədris şəraiti, müəllimlərin peşəkarlıq səviyyəsi və infrastruktur şəhərlərə nisbətən zəifdir.
Digər problem şagirdlərin dərs yüklərinin çox, amma əldə etdikləri praktiki biliklərin az olmasıdır. Təhsil proqramlarında yeniliklər olmasına baxmayaraq, şagirdlər arasında rəqəmsal savadlılıq və yaradıcı düşünmə səviyyəsi aşağıdır. Bundan əlavə, repetitorluq sisteminin geniş yayılması ümumi təhsil sisteminin effektivliyinə mənfi təsir edir.
Cəmiyyətin dəyişən dəyərləri də təhsilə təsir edir. Təhsil bəzən ailələr və şagirdlər üçün prioritet olmayıb, daha çox diplom əldə etməyə yönəlmiş olur. Bu yanaşma təhsilin mahiyyətini zəiflədir və ümumi səviyyənin aşağı düşməsinə səbəb olur.
Yeniliklər və təhsil islahatları aparılmasına baxmayaraq, onların praktiki təsiri hiss olunacaq qədər güclü deyil. Təhsildə fundamental dəyişikliklər üçün yalnız müəllimlərin deyil, həm də bütün sistemin müasir ehtiyaclara uyğunlaşdırılması vacibdir.
Bəhman Hüseyn
