Son illərdə universitetlərdə müxtəlif sosial, mədəni və hətta qida trendlərinin tələbə həyatı və akademik mühitə təsiri artmaqdadır. Azərbaycan universitetlərində müşahidə olunan son trendlərdən biri də şokoladın simvolik mədəni dəyər qazanmasıdır. Təqdimat mərasimlərində, seminar fasilələrində və hətta müəllim-tələbə qarşılıqlı münasibətlərində şokoladın xüsusi rol oynamağa başlaması diqqət çəkir. Ancaq bu trend, qiymətləndirmə proseslərinin obyektivliyinə kölgə sala biləcək bəzi mənfi tərəfləri ilə də müzakirə olunur.

Şokolad trendinin akademik mühitdə rolu

Şokolad, yalnız bir qida məhsulu deyil, eyni zamanda hədiyyə mədəniyyətinin bir hissəsidir. Tələbələrin müəllimlərə müxtəlif səbəblərlə şokolad təqdim etməsi adi hala çevrilib. Bu, bəzən tələbələrin təşəkkürlərini ifadə etmə forması kimi qəbul edilsə də, bəzi hallarda müəllimlərin tələbələri qiymətləndirərkən obyektivliyinə təsir edə biləcəyi ilə bağlı narahatlıqlar yaranır.

Problemin kökləri

Tələbələrin müəllimlərə şokolad təqdim etməsi, əsasən, mədəni və emosional yaxınlıq yaratmaq məqsədi daşıyır. Lakin bu jestlər bəzən yanlış təfsir edilərək qiymətləndirmə prosesinin şəffaflığına şübhələr yaradır. Bununla yanaşı, bəzi hallarda tələbələr arasında rəqabət yaranaraq, bu təcrübənin adi bir mədəni normadan daha çox qeyri-rəsmi "təzyiq vasitəsi" kimi qəbul edilməsinə səbəb olur.

Müəllimlərin mövqeyi

Azərbaycan universitetlərində çalışan müəllimlərin əksəriyyəti bu cür jestləri sadəcə tələbələr tərəfindən edilən diqqət forması kimi dəyərləndirir. Lakin bu məsələdə etik sərhədləri qorumaq üçün bəzi müəllimlər tələbələrə bu cür hədiyyələrin qəbul edilməsinin qarşısını almaq barədə xəbərdarlıqlar edir. Müəllimlərin obyektivliyini qorumaq və hər kəsə bərabər münasibət göstərmək mövzusunda ciddi yanaşması, bu trendlərin təsirini azalda bilər.

Mümkün çıxış yolları

1. Etik kodekslərin gücləndirilməsi: Universitetlərdə tələbə-müəllim münasibətlərində etik sərhədlərin müəyyən edilməsi və bu sərhədlərin pozulmasının qarşısını almaq üçün qaydaların sərtləşdirilməsi.
2. Maarifləndirmə proqramları: Tələbələr arasında hədiyyələrin qiymətləndirmə prosesinə təsir göstərməməsi barədə məlumatlılıq yaratmaq üçün seminarların keçirilməsi.
3. Alternativ sosial ifadələr: Təşəkkür və yaxınlıq göstərmək üçün digər, daha etik və şəffaf yolların təşviqi, məsələn, şifahi minnətdarlıq və ya kollektiv təşəbbüslər.

Azərbaycan universitetlərində şokolad trendi sosial-mədəni baxımdan maraqlı və müsbət qarşılanan bir haldır. Lakin bu cür trendlərin akademik obyektivliyə təsir etməməsi üçün həm tələbələr, həm də müəllimlər məsuliyyətli davranmalıdır. Həm etik sərhədlərin qorunması, həm də tələbə-müəllim münasibətlərinin şəffaf şəkildə idarə olunması universitetlərdə sağlam akademik mühitin davam etdirilməsi üçün zəruridir.