Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin təhsil siyasəti ölkənin inkişaf strategiyasının əsas sütunlarından biri kimi həyata keçirilir. Təhsil, həm insan kapitalının inkişafı, həm də iqtisadi və sosial tərəqqinin təmin olunması baxımından xüsusi əhəmiyyətə malikdir. İlham Əliyevin rəhbərliyi dövründə Azərbaycan təhsilində bir sıra islahatlar həyata keçirilmişdir ki, bunlar həm daxili ehtiyaclara cavab verir, həm də beynəlxalq standartlara uyğunlaşmağa yönəlmişdir.
İlham Əliyev "Təhsil millətin gələcəyidir" prinsipini tez-tez vurğulamış və bu məqsədlə təhsilin inkişafını prioritet istiqamət kimi müəyyən etmişdir. Bu siyasətin icrasında aşağıdakı mühüm tədbirlər diqqətəlayiqdir:
Birincisi, təhsil müəssisələrinin infrastrukturunun modernləşdirilməsi əsas prioritet olmuşdur. 2004-cü ildən bəri 3800-dən çox yeni məktəb binası tikilmiş və ya əsaslı təmir edilmişdir. Bu, həm kənd yerlərində, həm də şəhərlərdə təhsil şəraitinin yaxşılaşdırılmasına yönəlib. Rəsmi statistikaya əsasən, məktəblərin 70%-dən çoxu son 20 ildə yenilənmişdir.
İkincisi, müəllimlərin sosial təminatı və peşəkar inkişafı diqqət mərkəzindədir. 2013-cü ildən etibarən müəllimlərin işə qəbulu üçün test əsaslı şəffaf sistem tətbiq edilmişdir. Bu, müəllimlərin peşəkarlığını artırmaq və təhsil keyfiyyətini yüksəltmək məqsədi güdür. Həmçinin, son illərdə müəllimlərin maaşları 2-3 dəfə artırılmışdır. Məsələn, 2020-ci ildə müəllim maaşlarında 20%-ə yaxın artım müşahidə olunmuşdur.
Üçüncüsü, ali təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsi əhəmiyyətli rol oynayır. İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə həyata keçirilən "2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı" çərçivəsində minlərlə tələbə dünyanın ən nüfuzlu universitetlərində təhsil almışdır. Hazırda Azərbaycan, Boloniya təhsil sisteminə inteqrasiya edərək, ali təhsilini beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırır.
Dördüncüsü, peşə təhsilinin inkişafı ilə bağlı tədbirlər görülür. 2016-cı ildə Peşə Təhsili üzrə Dövlət Agentliyinin yaradılması ilə bu sahədə islahatlar sürətlənmişdir. Peşə məktəblərində müasir texnologiyalar və işəgötürənlərlə əməkdaşlıq əsasında yeni ixtisaslar tədris olunur.
Beşincisi, rəqəmsal təhsil təşəbbüsləri, xüsusən COVID-19 pandemiyası dövründə böyük əhəmiyyət qazanmışdır. "Virtual Məktəb" platformasının yaradılması ilə təhsil prosesinin dayanıqlığı təmin edilmişdir. 2020-ci ildə 1 milyondan çox şagird və müəllim bu platformadan istifadə etmişdir.
Müqayisəli təhlil aparıldıqda, Azərbaycanın təhsil sahəsində apardığı islahatlar digər regional ölkələrlə müqayisədə irəliyə doğru ciddi addımlar kimi qiymətləndirilir. Məsələn, Gürcüstan və Ermənistanla müqayisədə, Azərbaycanda məktəb infrastrukturunun yenilənmə sürəti daha yüksəkdir.
Ümumilikdə, İlham Əliyevin təhsil siyasəti ölkənin uzunmüddətli inkişafına xidmət edir və bu siyasətin uğurları həm yerli, həm də beynəlxalq səviyyədə tanınır. Dünya Bankı və UNESCO kimi beynəlxalq qurumlar Azərbaycanın təhsil sahəsində əldə etdiyi nailiyyətləri yüksək qiymətləndirmişdir. Bu uğurlar göstərir ki, təhsil siyasəti ölkənin davamlı inkişafına əhəmiyyətli töhfə verir.
Kamran Əsədov
Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetin Təhsildə Təhlil və Kommunikasiyalar Mərkəzinin direktoru