Son illərdə Azərbaycanda təhsil sahəsində aparılan islahatlar, şəffaflığın təmin edilməsi və keyfiyyət standartlarının yüksəldilməsi yönündə ciddi addımlar atılmışdır. Bu kontekstdə, saxta diplom problemi də geniş müzakirə mövzusu olmuşdur. Bu məsələ həm təhsil sisteminə, həm də cəmiyyətin ədalət anlayışına zərbə vurur.
Hər şeydən əvvəl biz razılamalıyıq ki, saxta diplomların yaranması əsasən iki əsas səbəbdən qaynaqlanır: təhsil sistemində mövcud olan müəyyən boşluqlar və bəzi şəxslərin qanunsuz yollarla üstünlüklər əldə etmək arzusu. Təəssüf ki, bu problem təkcə fərdi səviyyədə deyil, həm də müəyyən qurum və müəssisələrin fəaliyyətinə də mənfi təsir edir. Belə ki, saxta diplom sahibləri peşəkar və savadlı mütəxəssislər əvəzinə, keyfiyyətsiz xidmətlər göstərərək iş yerlərində ciddi problemlərə səbəb ola bilirlər.
Azərbaycan dövləti saxta diplomlarla mübarizə məqsədilə bir sıra hüquqi mexanizmlər tətbiq edir. Diplomların doğruluğunun yoxlanılması, bu sahədə nəzarət mexanizmlərinin gücləndirilməsi və qanunsuz fəaliyyətlə məşğul olanların məsuliyyətə cəlb edilməsi bu mübarizənin əsas elementləridir. Təhsil Nazirliyi və hüquq-mühafizə orqanları bu prosesdə birgə əməkdaşlıq edərək, saxta diplomların aşkarlanması üçün effektiv tədbirlər görür.
Son dövrlərdə elektron təhsil bazasının yaradılması və diplomların rəqəmsal şəkildə təsdiqlənməsi bu problemin həllinə mühüm töhfə vermişdir. Bu yanaşma saxta sənədlərin dövriyyəsini əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaqla yanaşı, təhsil sisteminin şəffaflığını artırır. Bununla yanaşı, təhsil sahəsində monitorinq və audit proseslərinin müntəzəm şəkildə aparılması da mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, saxta diplomlarla mübarizədə cəmiyyətin də rolu əhəmiyyətlidir. Ədalətli və şəffaf təhsil sistemi yalnız dövlətin səyləri ilə deyil, həm də vətəndaşların vicdanlı mövqeyi ilə mümkündür. İşəgötürənlərin diplomların doğruluğunu yoxlamaq üçün daha məsuliyyətli yanaşması, cəmiyyətin isə bu problemin əhəmiyyətini dərk edərək qanunsuz fəaliyyətə göz yummaması vacibdir.
Saxta diplomlarla mübarizədə dövlətin qətiyyətli mövqeyi və davamlı islahatları bu problemin həllinə böyük ümidlər yaradır. Təhsil sistemində şəffaflığın artırılması, qanunların sərtləşdirilməsi və ictimaiyyətin maarifləndirilməsi ilə bu problemin kökündən həll olunması mümkündür.
Nəticədə, saxta diplom problemi yalnız hüquqi məsələ deyil, həm də mənəvi və etik bir çağırışdır. Bu sahədə uğur əldə etmək üçün dövlət, cəmiyyət və hər bir fərdin birgə səyləri tələb olunur. Təhsilimizin keyfiyyətli, ədalətli və şəffaf olması hər birimizin marağındadır.
Bəhman Hüseyn
