Son günlərdə sosial şəbəkələrdə yayılan müxtəlif trendlərin, xüsusən də "şokolad trendi" adlanan davranışın təhsil müəssisələrinə təsiri geniş müzakirə olunur. Təhsil eksperti Kamran Əsədov bu mövzuda diqqəti həm sosial, həm də sağlamlıq aspektlərinə çəkərək təhsilin mahiyyətinə uyğun yanaşmaların vacibliyini vurğulayır.
Ekspertin fikrincə, sosial şəbəkələrdə yaranan trendlər zaman-zaman məktəb və universitetlərdə yayılır. Bunların bəziləri yaradıcı, şagirdlərin marağını artıran və tədris prosesinə inteqrasiya edilə bilən müsbət təcrübələr kimi qiymətləndirilə bilər. Lakin "şokolad trendi" kimi davranışların yalnız sosial əyləncə məqsədi daşıdığı və heç bir pedaqoji dəyər yaratmadığı aydındır. Kamran Əsədov bildirir ki, belə trendlərin müəllim və şagirdlər arasında populyarlaşması bir neçə mənfi nəticəyə səbəb ola bilər. İlk olaraq, bu, sağlamlığa mənfi təsir edir, çünki şokoladın həddindən artıq istifadəsi diabet və piylənmə kimi ciddi problemlərə yol aça bilər. İkincisi, bu cür davranışlar tədris prosesində diqqəti yayındırır və məktəbin əsas funksiyasından uzaqlaşmağa səbəb olur.
Ekspert əlavə edir ki, sosial şəbəkələr vasitəsilə yayılan bəzi trendlər təhsildə kreativlik və interaktivliyi artırmaq baxımından müsbət rol oynaya bilər. Məsələn, tədris mövzularını daha maraqlı formada təqdim etmək üçün sosial şəbəkə formatından istifadə etmək şagirdlərin dərsə marağını artıra bilər. Ancaq bu cür yanaşmaların ciddi nəzarət və pedaqoji prinsiplər çərçivəsində həyata keçirilməsi zəruridir. Məktəb və universitetlərdə tətbiq edilən hər bir trend və ya fəaliyyət, tədris məqsədinə uyğun olmalı, sosial əyləncə və ya qısa müddətli maraq yaratmaqla məhdudlaşmamalıdır.
Kamran Əsədov dünya təcrübəsindən misallar çəkərək qeyd edir ki, bəzi ölkələrdə sosial şəbəkə trendləri təhsil sisteminə uğurla inteqrasiya olunub. Məsələn, Finlandiya və Estoniyada sosial media və rəqəmsal texnologiyalar tədris prosesinin bir hissəsi kimi istifadə olunur. Bununla belə, bu yanaşmalar yalnız təhsilin məqsədinə xidmət etdiyi halda tətbiq edilir. Azərbaycanda isə bu istiqamətdə təhsil müəssisələrinin daha diqqətli olması və sosial şəbəkə trendlərinin mümkün təsirlərini dəyərləndirmələri vacibdir.
Ekspert bu cür problemlərin həlli yollarını da təklif edir. Birincisi, müəllimlərə və təhsil idarəçilərinə sosial şəbəkə trendlərini düzgün qiymətləndirmək və seçmək üçün təlimlər təşkil edilməlidir. İkincisi, məktəblərdə sağlam həyat tərzi mövzusunda maarifləndirici tədbirlər keçirmək və şagirdləri belə vərdişlərin fəsadları haqqında məlumatlandırmaq vacibdir. Nəhayət, sosial trendlərin məktəblərdə yayılmasının mənfi təsirlərini azaltmaq üçün valideynlərin də iştirakı təmin edilməlidir. Çünki uşaqların sosial şəbəkələrdə hansı məzmunlarla qarşılaşdığını nəzarətdə saxlamaq ailələrin əsas məsuliyyətlərindən biridir.
Son olaraq Kamran Əsədov vurğulayır ki, təhsil prosesində sosial medianın və trendlərin istifadəsi yalnız diqqətlə seçildikdə müsbət nəticələr verə bilər. Əks halda, bu, tədris prosesində pozuntulara, həmçinin şagirdlərin sağlamlığına ciddi zərər vuracaq bir faktora çevrilə bilər. Bu səbəbdən, təhsildə sosial trendlərin düzgün istifadəsi məsuliyyətli yanaşma və peşəkar planlaşdırma tələb edir.
Bəhman Hüseynli