BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1993-cü ildə qəbul etdiyi Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal etdikləri Azərbaycan ərazilərindən dərhal çıxması tələb olunsa da, 30 ilə yaxın bir dövrdə bu tələb yerinə yetirilmədi.
Bu tələbin yerinə yetirilməməsində səbəblər çox idi. Bunlardan biri ATƏT-in Minsk qrupunun mövqeyi, daha dəqiq, BMT TŞ qətnamələrinin tələblərinin yerinə yetirilməsini Ermənistandan tələb etməməsi idi. 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Minsk qrupunun edə bilmədiyini, yaxud etmək istəmədiyini güc yolu ilə gerçəkləşdirdi. Azərbaycan beynəlxalq səviyyədə tanınan öz ərazisində müharibə aparırdı. Qarabağ bütün dünya tərəfindən Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanınıb. Biz özünümüdafiə hüququndan istifadə edərək, ərazi bütövlüyümüzü güc hesabına bərpa etdik.
Azərbaycanın öz milli haqqını güc yolu ilə təmin etməsinin ortaya qoyduğu başqa bir reallıq isə ATƏT-in Minsk qrupu kimi Fransanın müharibə günlərində başda Prezident Makron olmaqla Ermənistanı müdafiə etmələri idi. Bu ölkənin ermənipərəst siyasət yürütməsi əvvəldən də məlum idi. 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı Makronun bütün zəngləri ədalətin təmin olunmasına deyil, işğalçının müdafiəsinə xidmət edirdi. Müharibədən sonra da Fransanın siyasi dairələri Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad olunması faktı ilə barışa bilmədilər. Bunu Fransanın siyasi dairələrinin açıqlamaları, üçtərəfli Bəyanata qarşı çıxmaları təsdiq edirdi.
Oktyabrın 6-da keçirilən Praqa görüşləri, Ermənistanın Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıması ölkəmizin Vətən müharibəsindən sonra növbəti diplomatik qələbəsi oldu. Praqada vacib razılaşmaların əldə edilməsindən sonra Makronun Azərbaycana qarşı yönələn açıqlamaları tamamilə qəbuledilməz idi. Oktyabrın 14-də Astanada Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) Dövlət Başçıları Şurasının iclasında bu barədə danışan Prezident İlham Əliyev Fransa Prezidentinin faktları manipulyasiya edərək dünya ictimaiyyətini çaşdırmağa səy göstərdiyini bildirib: "Lakin Azərbaycanın nümayiş etdirdiyi xoş mərama baxmayaraq, Praqadakı görüşdən, demək olar, bir həftə sonra Fransa Prezidenti təhqiramiz, qəbulolunmaz, yalan və təxribat xarakterli bəyanatlarla çıxış etdi. Bu bəyanatlar mətbuatda var, hər kəs onları görə bilər. Bu bəyanatlarda o, Azərbaycanı dəhşətli müharibə törətməkdə günahlandırıb, bununla da faktları manipulyasiya edərək Fransa və dünya ictimaiyyətini çaşdırmağa səy göstərib".
Azərbaycanın bölgədə sülh, sabitlik və inkişafı təmin etmək, beynəlxalq hüquq prinsiplərinə hörmət əsasında münasibətləri normallaşdırmaq cəhdləri qarşılığında Fransanın birtərəfli mövqeyi və əsassız ittihamları bu ölkənin vasitəçilik səylərinin yenidən nəzərdən keçirilməsini labüd edir. “Biz isə öz tərəfimizdən belə bəyanatları qəti surətdə pisləyirik, rədd edirik və bundan sonra Fransa hökumətinin belə münasibəti çərçivəsində Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinin normallaşdırılması işində Fransanın hər hansı rol oynamasının heç bir mümkünlüyünü görmürük" - deyə Prezident İlham Əliyev bildirmişdir. Prezident İlham Əliyevin dediyi kimi, Fransanın mövqeyinin, rəhbərliyinin nə deməsinin Azərbaycan üçün əhəmiyyəti yoxdur. Torpaqlarını işğaldan güc yolu ilə azad edən Azərbaycan yaranmış yeni reallıqlar fonunda da öz milli maraqlarını qətiyyətlə təmin edəcəkdir.
Dosent Araz Fərəcov
ADPU-nun Riyaziyyat fakültəsinin dekanı