Test üsulunun müasirləşməsi təhsil prosesinin dəyişən tələblərinə və texnoloji inkişaflara uyğunlaşmasını nəzərdə tutur. Müasir test üsulları yalnız bilikləri ölçməkdən ibarət deyil, həmçinin tələbələrin düşünmə bacarıqlarını, yaradıcılığını və problemləri həll etmə qabiliyyətini də qiymətləndirməlidir.
Test üsulunun innovativ versiyası bir neçə əsas xüsusiyyəti özündə birləşdirməlidir:
Rəqəmsal alətlər və platformalar vasitəsilə testlərin onlayn həyata keçirilməsi geniş yayılıb. Bu, tələbələrə müxtəlif formatlarda (video, şəkil, interaktiv suallar) suallar təqdim etməyə imkan verir. Texnologiya əsaslı testlərin üstünlüklərinə adaptiv testlər, böyük məlumatların analizi ilə təhlil və dərhal geribildirim daxildir.
Süni intellektin köməyi ilə adaptiv testlər fərdi tələbələrin bacarıqlarına uyğunlaşa bilər. Bu üsul tələbənin göstəricilərinə uyğun olaraq sualların çətinliyini tənzimləyir və onun bilik səviyyəsini daha dəqiq ölçməyə imkan yaradır. Adaptiv testlər tələbənin həm zəif, həm də güclü tərəflərini üzə çıxarmaq üçün idealdır.
Ənənəvi summativ qiymətləndirmədən fərqli olaraq, formativ qiymətləndirmə tələbələrin davamlı irəliləyişini izləyir və onlara tədris prosesində vaxtında geribildirim verir. Bu üsul vasitəsilə tələbələr öz öyrənmə proseslərini daha yaxşı dərk edə və özlərini təkmilləşdirə bilərlər.
Layihə əsaslı öyrənmə tədris prosesində nəzəri biliklərin real həyatda tətbiqinə yönəlib. Müasir testlər tələbələrdən nəzəri bilikləri praktiki problemlərin həllinə yönəltməyi tələb edir. Bu yanaşma tələbələrin tənqidi düşünmə, qərar vermə və əməkdaşlıq etmə bacarıqlarını qiymətləndirir.
Müasir testlərin oyun elementləri ilə zənginləşdirilməsi tələbələrin motivasiyasını artırmağa kömək edir. Oyun elementləri (bal toplama, səviyyələrin açılması və ya mükafatlar) tələbələr üçün daha əyləncəli və motivasiyaedici bir test mühiti yaradır.
Müasir testlərdə tələbələr öz irəliləyişlərini və biliklərini qiymətləndirə, həmçinin digər tələbələrin işini dəyərləndirə bilərlər. Bu, onlarda reflektiv düşünmə, tənqidi təhlil bacarıqlarını inkişaf etdirir və onların öz öyrənmə məsuliyyətini artırır.
Müasir testlər yalnız faktları əzbərləməyi yox, tələbələrin analitik düşünmə, tənqidi analiz və yaradıcılıq qabiliyyətlərini qiymətləndirməyə yönəlməlidir. Bu, tələbələrin problemləri necə həll etmə bacarığını ölçən daha kompleks suallarla reallaşdırıla bilər.
Tələbələrin fərdi maraq və ehtiyaclarını nəzərə alan test üsulları onlara öz bacarıqlarını maksimum dərəcədə göstərməyə imkan yaradır. Bu, tələbələrə tədris proqramına uyğun testlər yerinə, onların maraqlandığı və inkişaf etdikləri sahələr üzrə sualların verilməsini təmin edə bilər.
Tələbələr arasında əməkdaşlıq etməklə bilik mübadiləsi yaradan testlər tətbiq olunmalı, komanda işini və diskussiyanı təşviq etməlidir.
Bu yanaşmalar təhsil prosesini daha çevik, fərdiləşdirilmiş və tələbələr üçün motivasiyaedici etməklə yanaşı, onların bilik və bacarıqlarını daha dəqiq ölçməyə imkan verir.
Bəhman Hüseyn