İbtidai siniflərdə şagirdlərin erkən saatlarda dərsə getməsi, müasir təhsil sisteminin müzakirə edilən mövzularından biridir. Angel Uşaq Mərkəzinin direktoru Əfsanə Əsədova, bu məsələyə geniş yanaşaraq, erkən dərs saatlarının şagirdlərin inkişafına təsirini, sağlamlıq məsələlərini və dünya təcrübəsini təhlil edir.
Erkən saatlarda dərsə getmək, uşaqların psixoloji və fiziki sağlamlığına təsir edən bir amildir. Uşaq mərkəzinin direktoru Əfsanə Əsədova bildirir ki, "erkən saatlarda dərsə başlayan uşaqlar, kifayət qədər yuxu almadan məktəbə gəlirlər, bu da onların diqqətini və öyrənmə qabiliyyətini azaldır." Uşaqların yuxu ehtiyacı yaşa bağlı olaraq dəyişir, lakin ümumilikdə, ibtidai sinif şagirdləri üçün 9-11 saat yuxu tövsiyə edilir. Yuxu çatışmazlığı, uşaqların emosional vəziyyətini, davranışlarını və akademik performansını mənfi yöndə təsir edə bilər.
Dünya miqyasında, ibtidai siniflərdə dərs saatlarının tənzimlənməsi məsələsi müxtəlif ölkələrdə fərqli yanaşmalarla həyata keçirilir. Məsələn, Skandinaviya ölkələrində, məktəblərin dərs saatları daha gec başlayır. İsveçdə məktəblər, 8:30 və ya 9:00-da başlayır, bu da uşaqların daha çox yuxu almasına və daha hazırlıqlı şəkildə dərsə gəlmələrinə imkan tanıyır. “Uşaqların psixoloji və fiziki sağlamlığı, onların akademik uğurları üçün vacibdir,” – deyə İsveç Təhsil Nazirliyi vurğulayır.
Böyük Britaniyada isə, bəzi məktəblər, xüsusilə ibtidai siniflərdə, dərslərin başlanma saatını 9:00-dan sonra tənzimləməyə çalışırlar. Bu yanaşma, uşaqların daha yaxşı performans göstərməsini təmin etmək məqsədini güdür. Eyni zamanda, ABŞ-da da, məktəblərdə dərs saatlarının tənzimlənməsi ilə bağlı müzakirələr aparılır. Tədqiqatlar, erkən dərs saatlarının şagirdlərin akademik nəticələrinə mənfi təsir etdiyini göstərir.
Erkən saatlarda dərsə getməyin digər bir əhəmiyyəti də, şagirdlərin təhsildə keyfiyyətin artırılmasıdır. Əfsanə Əsədova, "Şagirdlərin diqqətini cəmləşdirmək və öyrənmə prosesini səmərəli etmək üçün, məktəblərin dərs saatlarını uşaqların bioloji ritmlərinə uyğun tənzimləmələri vacibdir," – deyə əlavə edir. Müəllimlərin də, şagirdlərin müsbət inkişafını təmin etmələri üçün uyğun bir mühit yaratmaları lazımdır.
Ümumilikdə, ibtidai siniflərdə şagirdlərin erkən saatlarda dərsə getməsi, onların psixoloji, fiziki və akademik inkişafına müsbət və mənfi təsirlər göstərə bilər. Angel Uşaq Mərkəzinin direktoru Əfsanə Əsədova, məktəblərin dərs saatlarını uşaqların ehtiyaclarına uyğunlaşdırmalarının vacibliyini vurğulayır. Dünya miqyasında müxtəlif ölkələrin müsbət təcrübələrini nəzərə alaraq, Azərbaycan məktəblərində də bu məsələnin geniş müzakirə edilməsi zəruridir. Uşaqların sağlamlığı və uğurlu təhsili üçün optimal şəraitin yaradılması, onların gələcək inkişafı üçün həyati əhəmiyyət daşıyır.
Bəhman Hüseynli
