Azərbaycan təhsil sistemi son illərdə modernləşmə və keyfiyyətin yüksəldilməsi istiqamətində mühüm dəyişikliklərə imza atmaqdadır. Bu çərçivədə təhsil müəssisələrində şagirdlərin akademik biliklərinin artırılması ilə yanaşı, sosial-emosional bacarıqlarının inkişafına da xüsusi diqqət ayrılmağa başlanılıb. Sosial-emosional bacarıqlar, şagirdlərin özlərini idarəetmə, empatiya, qərar vermə və məsuliyyət kimi mühüm həyat bacarıqlarını inkişaf etdirməsinə kömək edir. Bu, onlara yalnız təhsil həyatında deyil, gələcək iş və şəxsi həyatlarında da müsbət təsir göstərir.

Sosial-emosional bacarıqların təhsildə rolu

Sosial-emosional bacarıqların təhsil sisteminə inteqrasiyası şagirdlərin intellektual bacarıqları ilə yanaşı, emosional və sosial sahələrdə də güclənməsinə səbəb olur. Bu bacarıqların inkişafı təhsil mühitində:

• Sağlam məktəb mədəniyyətinin yaranmasına,
• Şagirdlər arasında hörmət və anlayışın artmasına,
• Çətin emosional vəziyyətlərdə şagirdlərin özlərini idarə etmələrinə kömək edir.

Sosial-emosional bacarıqlar həmçinin sinifdə müsbət münasibətlərin formalaşmasına və şagirdlərin dərslərə motivasiyasının artmasına səbəb olur. Üstəlik, bu bacarıqlar şagirdlərə düzgün qərarlar verməkdə, həm də müxtəlif münaqişə və stress vəziyyətlərini uğurla idarə etməkdə yardım edir.

Azərbaycan təhsil sistemində sosial-emosional bacarıqların inkişafı

Azərbaycan təhsil sistemində sosial-emosional bacarıqların inkişafı istiqamətində müxtəlif tədbirlər və proqramlar həyata keçirilir. Bir neçə məktəbdə bu sahədə pilot layihələr tətbiq edilməkdədir ki, burada şagirdlər müxtəlif sinif fəaliyyətləri vasitəsilə bu bacarıqları inkişaf etdirirlər. Lakin bu istiqamətdə daha geniş miqyasda və sistemli işlərin aparılması üçün hələ də çatışmazlıqlar mövcuddur. Müəllimlərin və təlimçilərin bu mövzuda təlimləndirilməsi, metodik vəsaitlərin hazırlanması və təlim mühitinin təkmilləşdirilməsi zəruridir.

Tövsiyələr və nəticə

Azərbaycan təhsil sistemində sosial-emosional bacarıqların inkişafını gücləndirmək üçün aşağıdakı addımların atılması vacibdir:

1. Müəllimlərin təlimi: Müəllimlər bu bacarıqları öyrənmək və sinifdə tətbiq etmək üçün ixtisaslaşmış təlimlər keçməlidir.
2. Sinif fəaliyyətlərinin dəstəklənməsi: Şagirdlərin sosial-emosional bacarıqlarını təcrübədən keçirə biləcəkləri layihələr və fəaliyyətlər təşkil olunmalıdır.
3. Valideynlərin maarifləndirilməsi: Valideynlər də bu prosesdə rol oynayaraq övladlarının sosial-emosional inkişafını dəstəkləməli və bu sahədə məlumatlandırılmalıdırlar.

Sosial-emosional bacarıqların inkişaf etdirilməsi ilə Azərbaycan təhsil sistemi daha müasir, hərtərəfli və şagird yönümlü bir sistemə çevrilə bilər. Bu bacarıqların inkişafı, şagirdlərin həm akademik, həm də şəxsi həyatda uğurlu olmalarına təkan verir, cəmiyyətin rifahı və davamlı inkişafı üçün əsaslı bir sərmayə rolunu oynayır.

Bəhman Hüseynli