Peşə təhsili, müasir cəmiyyətin inkişafında və əmək bazarının tələblərinə uyğun mütəxəssislərin yetişdirilməsində mühüm rol oynayır. Təhsil eksperti Kamran Əsədov, peşə təhsilinin əhəmiyyətini, əmək bazarının tələbləri, beynəlxalq təcrübə və bu sahədəki müasir yanaşmalar kontekstində geniş təhlil edir.
Peşə təhsilinin əsas məqsədi, gənclərin iş dünyasına hazırlığını təmin etməkdir. Müxtəlif sahələrdə ixtisaslaşmış mütəxəssislərə olan tələb, iqtisadiyyatın dinamikası ilə birbaşa bağlıdır. Müasir əmək bazarında, tələblərin dəyişməsi və yeni texnologiyaların tətbiqi, peşə təhsilinin əhəmiyyətini daha da artırır. Məsələn, avtomatlaşdırma və rəqəmsallaşma prosesi, ənənəvi ixtisasların yenidən qiymətləndirilməsini tələb edir. Kamran Əsədov, peşə təhsili olmadan gənclərin bu cür dəyişikliklərə uyğunlaşmasının çətin olduğunu vurğulayır.
Beynəlxalq təcrübə, peşə təhsilinin uğurlu modellərinin tətbiqinin vacibliyini göstərir. Məsələn, Almaniyanın peşə təhsili sistemi "dualist" model adlanır və bu model iş yerində praktik təhsil ilə məktəb təhsilini birləşdirir. Belə yanaşma, tələbələrin real iş mühitində praktiki təcrübə qazanmasını təmin edir, eyni zamanda işəgötürənlərin tələblərinə uyğun mütəxəssislərin yetişməsinə şərait yaradır. Bu sistem, gənclərə ixtisaslarına uyğun iş tapmaqda kömək edir və iqtisadiyyatın inkişafına müsbət təsir göstərir.
Kamran Əsədov, Azərbaycanda da peşə təhsilinin inkişafının prioritet məsələlərdən biri olduğunu qeyd edir. Ölkəmizdə peşə təhsili müəssisələrinin modernləşdirilməsi, müasir texnologiyaların tətbiqi və tədris proqramlarının yenilənməsi vacibdir. Bu, gənclərin iş dünyasına daha effektiv şəkildə inteqrasiya olunmasına imkan tanıyacaq. Eyni zamanda, peşə məktəblərinin və texniki kolleclərin əmək bazarının tələblərinə uyğun ixtisaslar üzrə mütəxəssislər yetişdirməsi üçün müvafiq təhlillərin aparılması lazımdır.
Peşə təhsilinin sosial aspekti də əhəmiyyətlidir. Müxtəlif peşə sahələrində mütəxəssis çatışmazlığı, gənclərin işsizlik səviyyəsinin artmasına səbəb ola bilər. Peşə təhsili, gənclərə iş imkanlarını artıraraq, onların iqtisadi müstəqilliklərini təmin edir. Kamran Əsədov, peşə təhsilinin gənclərin sosial inteqrasiyasını və iqtisadiyyatın inkişafını stimullaşdıran bir vasitə olduğunu vurğulayır.
Nəticə etibarilə, peşə təhsilinin əhəmiyyəti yalnız iş bazarının tələblərinə uyğun mütəxəssislərin yetişdirilməsi ilə məhdudlaşmır. Bu, eyni zamanda gənclərin sosial inkişafı, iqtisadiyyatın modernləşməsi və cəmiyyətin dayanıqlı inkişafı baxımından da kritik bir rol oynayır. Kamran Əsədov, peşə təhsilinin bu yönlərini nəzərə alaraq, müvafiq strategiyaların hazırlanması və tətbiqinin vacibliyini qeyd edir. Gələcəkdə gənclərin uğurlu karyera qurmağı və iqtisadiyyatın inkişafı üçün peşə təhsili prioritet sahələrdən biri olmalıdır.
Bəhman Hüseynli