Qarlı hava şəraitində dərslərin təxirə salınıb-salınmaması məsələsi hər il müzakirə olunan mövzulardan biridir. Təhsil eksperti Kamran Əsədov vurğulayır ki, təhlükəsiz təhsil mühitinin təmin olunması üçün hava şəraitinə uyğun olaraq dərslərin ləğvi və ya onlayn formada davam etdirilməsi nəzərdən keçirilməlidir. "Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, fövqəladə hava şəraitində dərslərin keçirilməməsi məsələsi Nazirlər Kabinetinin qərarları əsasında tənzimlənir. Məsələn, 2009-cu il tarixli 'Təhsil haqqında' qanunda göstərilir ki, təhsil müəssisələri şagirdlərin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün müvafiq tədbirlər görməlidir. Bu, qarlı və şaxtalı hava şəraitində məktəblərin bağlanmasını da əhatə edə bilər" – deyə Təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirir.
Statistik göstəricilər də bu məsələnin vacibliyini göstərir. Məsələn, son 10 il ərzində qarlı havalarda yol-nəqliyyat hadisələrinin sayında artım müşahidə edilib. Dövlət Yol Polisi İdarəsinin məlumatına əsasən, hər il ağır hava şəraitində nəqliyyatın hərəkətində çətinliklər yaranır və bu da şagirdlərin məktəbə gedib-gəlməsində ciddi problemlər yaradır. "2022-ci ildə Azərbaycanda qarlı və buzlu yollar səbəbindən baş verən yol qəzalarının 15%-i məktəblilər və onların valideynlərinin iştirak etdiyi hadisələrlə bağlı olub. Belə olan halda, dərslərin təxirə salınması şagirdlərin və müəllimlərin sağlamlığını qorumaq üçün ən optimal variantdır" – deyə Təhsil eksperti Kamran Əsədov qeyd edir.
Dünya təcrübəsinə nəzər yetirdikdə, bir çox ölkədə oxşar halların mövcud olduğunu görmək mümkündür. Məsələn, Finlandiya və Kanada kimi soyuq iqlimi olan ölkələrdə məktəblərin bağlanması ilə bağlı dəqiq qaydalar müəyyən edilib. Finlandiyada hava temperaturu -20 dərəcədən aşağı düşdükdə və ya qar fırtınası olduqda məktəblər bağlanır. Kanadada isə bəzi bölgələrdə 30 sm-dən çox qar yağıbsa, dərslər avtomatik olaraq təxirə salınır. "Bu ölkələrdə hava şəraitinə uyğun olaraq ya dərslər ləğv edilir, ya da onlayn formata keçirilir. Azərbaycanda da bu təcrübəni tətbiq etmək olar. Qış aylarında alternativ təhsil formalarının hazırlanması, məsələn, distant dərslərin təşkili qarlı havalarda şagirdlərin təhsilinin davam etdirilməsinə kömək edə bilər" – deyə Təhsil eksperti Kamran Əsədov sitat gətirir.
Hazırkı reallıqda bir çox valideyn və müəllim dərslərin təxirə salınması ilə bağlı rəsmi qərarların daha çevik şəkildə qəbul edilməsini tələb edir. Bəzi hallarda məktəblərin açıq qalması valideynlərin iş qrafiki ilə əlaqələndirilir, lakin bu, uşaqların sağlamlığı və təhlükəsizliyi ilə müqayisədə ikinci dərəcəli məsələdir. "Dərslərin qarlı havalarda müvəqqəti olaraq dayandırılması və ya onlayn formata keçirilməsi üçün vahid qaydalar hazırlanmalıdır. Bu, həm təhsilin davamlılığını təmin edər, həm də şagirdlərin təhlükəsizliyini qoruyar. Dünya təcrübəsi də göstərir ki, bu cür hallarda əsas prioritet uşaqların sağlamlığıdır" – deyə Təhsil eksperti Kamran Əsədov bildirir.
Qanunvericiliyə uyğun olaraq, fövqəladə hallar zamanı məktəblərin bağlanması icra hakimiyyətlərinin və təhsil nazirliyinin qərarına bağlıdır. Hazırda Azərbaycanda bu cür qərarlar əsasən lokal səviyyədə verilir, lakin ümumi prosedurların daha dəqiq müəyyən edilməsi zəruridir. "Qarlı havada dərsə getmək çətinlik yaradırsa, bu məsələyə diqqətlə yanaşılmalıdır. Müxtəlif alternativlər dəyərləndirilməli və texnologiyadan istifadə etməklə təhsil prosesi davam etdirilməlidir" – deyə Təhsil eksperti Kamran Əsədov vurğulayır.
Bəhman Hüseynli