Novruz – Azərbaycan xalqının əsrlər boyu yaşatdığı, milli kimliyimizin ayrılmaz hissəsi olan bir bayramdır. Baharın gəlişini, təbiətin oyanışını simvolizə edən bu qədim bayram zəngin adət-ənənələri ilə seçilir. Lakin müasir dövrdə məktəblərdə bu dəyərlərin şagirdlərə necə və hansı səviyyədə aşılandığı sual doğurur.
Azərbaycanın orta məktəblərində Novruz bayramı ilə bağlı müxtəlif tədbirlər təşkil olunur. Şagirdlər üçün Novruzun tarixi, adətləri və ritualları haqqında dərslər keçirilir, xüsusi tədbirlər və təqdimatlar hazırlanır. Bir çox məktəbdə səməni cücərdilir, şagirdlərə bayram şirniyyatları, xalq oyunları və Novruz personajları haqqında məlumat verilir.
Bununla belə, bu tədbirlərin formallıqdan kənara çıxıb çıxmadığı müzakirə mövzusudur. Əsas məsələ Novruzun mahiyyətinin yalnız bir əyləncə kimi yox, həm də milli-mənəvi dəyərlərin, birliyin və paylaşmağın simvolu kimi öyrədilməsidir.
Novruz təkcə bir bayram deyil, eyni zamanda birlik, barış, təbiətə hörmət və paylaşmaq kimi dəyərlərin aşılandığı bir mədəniyyət hadisəsidir. Təhsil ocaqlarında bu dəyərlərin uşaqlara düzgün çatdırılması onların sosial-emosional inkişafına da müsbət təsir edə bilər.
Məsələn, məktəblərdəki Novruz tədbirləri təkcə əyləncə yönümlü olmamalı, eyni zamanda şagirdlərə bu bayramın fəlsəfi və mənəvi tərəflərini izah edən layihələrlə zənginləşdirilməlidir. Mifoloji elementlər, xalq nağılları və Novruzun tarixi konteksti dərs prosesində daha geniş şəkildə istifadə oluna bilər.
Texnologiyanın inkişaf etdiyi və qloballaşmanın təsirinin artdığı bir dövrdə gənc nəsil ənənəvi bayramların mahiyyətini dərk etməkdə çətinlik çəkə bilər. Sosial şəbəkələr və virtual dünya uşaqların maraq dairəsini dəyişdirir. Bu səbəbdən məktəblərdə Novruzun yalnız simvolik deyil, eyni zamanda onun mənəvi və mədəni dəyərinin izah edilməsi vacibdir.
Bu istiqamətdə təhsil proqramlarına Novruzla bağlı interaktiv dərslərin daxil edilməsi, şagirdlərin özlərinin Novruz adətləri ilə bağlı araşdırmalar aparması, esse yazmaları və müxtəlif təqdimatlar etməsi təşviq edilməlidir. Müasir texnologiyalardan istifadə edərək Novruzun virtual formatda canlandırılması da şagirdlər üçün maraqlı ola bilər.
Məktəblərdə Novruzun öyrədilməsi təkcə bayram tədbirlərindən ibarət olmamalıdır. Bu, uşaqlara milli dəyərləri aşılamaq, onların kimlik hissini gücləndirmək və ənənələrimizi yaşatmaq üçün bir fürsətdir. Əgər məktəblər Novruzun mahiyyətini düzgün təbliğ edərlərsə, bu qədim bayram gələcək nəsillərin də sevərək yaşatdığı bir ənənəyə çevriləcək.
Novruzun yüz illər boyunca qorunduğu kimi, bu gün də məktəblərdə onun mahiyyətinin düzgün ötürülməsi ən vacib məsələlərdən biri olmalıdır. Çünki Novruz yalnız keçmişin mirası deyil, həm də gələcəyimizin mədəni zənginliyidir.