Təhsil Tədqiqatçısı Bəhman Hüseynli qeyd edir ki, müəllimlərin sosial təminatını və rifahını artırmaq məqsədilə təhsil kartlarının tətbiqi çoxdan aktual olan mövzulardandır. O bildirir ki, “Müəllimlər cəmiyyətin əsas təbəqələrindən biridir və onların maddi rifahının artırılması, xüsusən də təhsil sahəsinə güzəştlərin tətbiqi ilə təmin edilməsi təhsilin ümumi keyfiyyətinə müsbət təsir göstərə bilər.”
Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatlarına əsasən, 2023-cü ildə Azərbaycanda 150 mindən çox müəllim fəaliyyət göstərib. Müəllimlərin əksəriyyəti, xüsusən də rayon və kənd məktəblərində çalışanlar, əlavə maliyyə dəstəyi və güzəştlərə ehtiyac duyur. Təhsil Tədqiqatçısı Bəhman Hüseynli vurğulayır ki, “Bu gün müəllimlərin orta aylıq əməkhaqqı bir çox hallarda ailə büdcəsi üçün kifayət etmir. Əgər təhsil kartları tətbiq olunsa, bu, onların yaşayış standartlarını yaxşılaşdırmaqla yanaşı, iş motivasiyasını da artıracaq.”
Təhsil kartlarının əsas funksiyalarından biri müəllimlərə nəqliyyat, ərzaq, kommunal xidmətlər və digər gündəlik ehtiyaclar üzrə güzəştlərin təmin olunmasıdır. Məsələn, dünyanın bir sıra ölkələrində bu cür kartlar artıq geniş tətbiq olunur. Finlandiyada müəllimlər üçün xüsusi endirim kartları mövcuddur ki, bu kartlar vasitəsilə onlar nəqliyyat, kitab mağazaları, hətta muzey və teatr kimi mədəni tədbirlərdə endirimlərdən faydalana bilirlər.
Bəhman Hüseynli qeyd edir ki, “Dünya təcrübəsi göstərir ki, müəllimlərin sosial təminatı təhsilin keyfiyyətinə birbaşa təsir edir. Misal üçün, Cənubi Koreyada müəllimlər üçün təhsil kartları sayəsində onlar ailə üzvləri ilə birlikdə tibbi sığorta, mənzil krediti və təhsil xərclərində ciddi güzəştlər əldə edirlər. Bu sistem müəllimlərin işdəki məhsuldarlığını artırmaqla yanaşı, onların peşəyə olan bağlılığını da möhkəmləndirir.”
Azərbaycanda belə bir təşəbbüsün tətbiqi, xüsusilə də gənc müəllimlərin peşəyə cəlb olunması üçün mühüm addım ola bilər. Statistik məlumatlara görə, son illərdə müəllim peşəsinə maraq artmaqdadır. 2024-cü ildə müəllim olmaq istəyənlərin 25%-i yüksək nəticə göstərib və bu, dövlətin bu sahəyə verdiyi diqqətin göstəricisidir. Lakin bu rəqəmlərin davamlı olması üçün müəllimlərin sosial vəziyyətinin yaxşılaşdırılması ön planda olmalıdır.
Bəhman Hüseynli bildirir ki, təhsil kartlarının maliyyələşdirilməsi dövlət və özəl sektorun əməkdaşlığı ilə həyata keçirilə bilər. “Özəl şirkətlər, xüsusən də banklar və sığorta qurumları bu layihədə iştirak edərək, müəllimlər üçün müxtəlif endirim və bonus proqramları təklif edə bilərlər. Bununla həm müəllimlər, həm də bu təşəbbüsə qoşulan şirkətlər qazanar,” – deyə o vurğulayır.
Təhsil kartlarının tətbiqi, həmçinin müəllimlərə daha çox təhsil resurslarına çıxış imkanı təmin edə bilər. Məsələn, müəllimlər bu kartlar vasitəsilə beynəlxalq onlayn kurslara endirimli şəkildə qatılmaq və ya kitab mağazalarından sərfəli qiymətlərlə materiallar əldə etmək imkanı qazana bilərlər. Bununla yanaşı, kartlar vasitəsilə müəllimlərin mədəni inkişafı da dəstəklənə bilər.
Bəhman Hüseynli əlavə edir ki, belə bir layihənin uğuru üçün onun bütün təhsil işçilərinə, o cümlədən məktəb texniki heyətinə də şamil olunması vacibdir. “Məktəbdə çalışan hər bir şəxs təhsil prosesinin bir hissəsidir və onların da sosial dəstək proqramlarından faydalanması həmrəylik və ədalət prinsiplərinə uyğun olar,” – deyə o bildirir.
Sonda Təhsil Tədqiqatçısı Bəhman Hüseynli vurğulayır ki, müəllimlər üçün təhsil kartlarının tətbiqi yalnız onların maddi rifahını yaxşılaşdırmaqla kifayətlənməyəcək, həm də cəmiyyətin təhsil sahəsinə olan inamını artıracaq. “Əgər biz müəllimlərimizə dəyər verdiyimizi real tədbirlərlə göstərə bilsək, bu, yalnız təhsil işçiləri üçün deyil, bütün cəmiyyət üçün faydalı olacaq,” – deyə o yekunlaşdırır.
Kənan Nağıbəyli