-Nazir müəllim, məktəblərdə dini təhsil tədris edilməsi mövzusu son vaxtlar aktualdır. Sizcə, dini təhsilin tədrisi necə olmalıdır və bu prosesin üsulları nələrə əsaslanmalıdır?

Budaqov: Dini təhsil, həqiqətən də, çox həssas bir mövzudur və onun tədris üsulları çox diqqətlə seçilməlidir. Mənə görə, məktəblərdə dini təhsilin tədrisi bir neçə əsas prinsipi əsas götürməlidir. Bu prinsiplər balanslı yanaşma, dini biliklərin humanist dəyərlər üzərində qurulması və qarşılıqlı hörmətin təşviqi kimi vacib meyarlara əsaslanmalıdır.

Birinci prinsip, tarixi və mədəni kontekstdə tədrisdir. Yəni, dini biliklər konkret dini doktrinaları öyrətməkdən çox, dinlərin tarixi, onların dünya sivilizasiyasına və mədəniyyətə təsiri haqqında olmalıdır. Məsələn, müxtəlif dinlərin sosial, mədəni, elmi inkişaflara verdiyi töhfələr tədris edilə bilər. Bu, şagirdlərin fərqli dinlərə qarşı anlayışını genişləndirər və onların dini müxtəlifliklərə qarşı açıq olmasını təmin edər.

-Bu yanaşma ilə əlaqədar olaraq, şagirdlər arasında dini qarşıdurmanın yaranmaması üçün hansı addımlar atılmalıdır?

Budaqov: Bu mövzuda ikinci mühüm prinsip tolerantlıq və qarşılıqlı hörmətin təşviqidir. Dini təhsil vasitəsilə şagirdlərə müxtəlif dinlərə və inanclara hörmətli yanaşma öyrədilməlidir. Məktəb mühiti şagirdlərin fərqli dini inancları dərk etməsi və onlara qarşı tolerantlıq göstərməsinə yönəlik olmalıdır. Hər bir dərs zamanı dinlər arasında oxşarlıqlar, onların ortaq humanist dəyərləri vurğulanmalıdır. Məsələn, bütün dinlərdə mövcud olan ədalət, mərhəmət və sülh kimi dəyərlər xüsusi diqqətə alınmalıdır.

-Məktəblərdə bu təhsilin tədrisi zamanı hansı metodlardan istifadə etmək daha effektiv ola bilər?

Budaqov: Burada müxtəlif fəal tədris metodlarından istifadə etmək mümkündür. Məsələn, diskussiya və debat üsulları. Şagirdlərə fərqli dinlər haqqında biliklər verildikdən sonra onların bu biliklər ətrafında diskussiya aparmaları, fikir mübadiləsi etmələri təşviq olunmalıdır. Bu, yalnız bilik verməkdən çox, onları tənqidi düşünməyə, müqayisə aparmağa və dinlər arasındakı ortaq nöqtələri dərk etməyə sövq edər.

Həmçinin, rol oyunları və simulyasiya metodları da təsirli ola bilər. Bu metodlar şagirdlərin fərqli dini inancları daha yaxşı anlamasına və onların yerinə özlərini qoyaraq empati qurmasına imkan yaradar. Bu cür dərslər daha canlı və interaktiv olur, şagirdlərin mövzuya marağını artırır.

-Dini tədris prosesində müəllimlərin rolu haqqında nə deyə bilərsiniz? Müəllimlər hansı bilik və bacarıqlara sahib olmalıdır?

Budaqov: Müəllimlərin rolu burada çox önəmlidir. Dini təhsil verən müəllimlər neytrallığı və peşəkarlığı qorumalıdırlar. Onlar yalnız bir dini deyil, bütün dinləri obyektiv şəkildə təqdim etməli və fərqli inanclara hörmət göstərən yanaşmanı tələbələrə çatdırmalıdırlar. Həmçinin, bu müəllimlər sosiologiya, fəlsəfə və din tarixi haqqında geniş biliklərə sahib olmalı, dinlərin sosial funksiyalarını izah etmək bacarığına malik olmalıdırlar.

Dini təhsilin məqsədi kiminsə dini inancını dəyişdirmək və ya dərinləşdirmək deyil, əksinə, dinlər haqqında elmi bilikləri təqdim etməkdir. Buna görə müəllimlər şagirdlərə müxtəlif baxış bucaqlarını təqdim edərək onların özləri üçün nəticə çıxarmalarına şərait yaratmalıdırlar.

-Nazir müəllim, bu mövzuda verdiyiniz dəyərli fikirlər üçün təşəkkür edirik. Sonda əlavə etmək istədiyiniz bir məqam varmı?

Budaqov: Mən də təşəkkür edirəm. Əlavə olaraq demək istərdim ki, dini təhsil düzgün yanaşıldığı təqdirdə cəmiyyətdə daha çox anlayış və harmoniya yaradılmasına töhfə verə bilər. Əsas olan təhsil prosesinin balanslı və hərtərəfli şəkildə aparılmasıdır. Təhsil sadəcə bilik verməklə bitmir, eyni zamanda gənc nəsli sosial ədalətə, bərabərliyə və hörmətə yönləndirir.

-Fikirlərinizə görə təşəkkürlər, Nazir müəllim!